Natuurbeschermingswerkkampen

Kampen

Voor de kampen was dit een geweldig decennium. Er was groei alom. Het aantal kampen groeide snel van 15 naar 20. Het aantal deelnemers groeide tot rond de 600 per jaar Er moesten soms honderden aanmelders worden teleurgesteld: de kampen waren -meestal- vol.

Het grote succes van de natuurbeschermingswerkkampen had mede te maken met het Natuurbeschermingsjaar N70. Natuurwaardering en milieubesef groeien: in het onderwijs, in de politiek, bij bedrijven, in de wetenschap. Jongeren zijn zich sterk bewust dat het om hún toekomst gaat, vooral de hoger opgeleiden hebben dit besef. In verhouding komen in de kampen meer studerenden aan hogescholen en universiteiten - en dat komt het niveau ten goede.

N70 Internationaal Kamp In 1970 werd een internationaal kamp gehouden in Strabrecht. Hier wordt het plaggen gedemonstreerd, wat in deze week het werk was.
Deelnemers kwamen uit verschillende Europese landen. Er was voldoende tijd en gelegenheid om elkaar op de hoogte te brengen van de activiteiten in het eigen land.

 

Werkgroep van Kampstafleden (WvK)

WvK_ALV

De WvK had jaarlijks een eigen Algemene Ledenvergadering (ALV - als hierboven). WvK-leden waren -automatisch- lid van een I.V.N.-afdeling.

De WvK kwam tot stand in 1970 en groeide stevig. De WvK zorgde ook zelf voor aanwas - goede kampdeelnemers werd gevraagd deel te nemen aan de begeleiding van kampen het volgend jaar. Het bleek daarbij soms lastig ervaren KC-leden in voldoende mate 'vast te houden'. Er komen regionale secties waardoor er door het jaar heen plaatselijk natuurwerk kan worden gedaan.

In 1970 telde de WvK 150 leden, in 1979 ruim 200. De WvK groeide uit tot een grote organisatie, die haar stem ook liet horen op de I.V.N.-vergaderingen!

  • WvK activiteiten
  • Kosten en beheersvergoedingen
  • Kampsecretaris
  • X-sluit

Krantenkop

Deze krantenkop stond boven een uitgebreid artikel over de kampen van het I.V.N. in Noord-West Overijssel. Hier ging het om het ontbossen van het Doldersummer Veld in 1971.
(Nieuwsblad voor NW-Overijssel, Z-Friesland en ZW-Drenthe, 23 juli 1971).
Ga met de muis over de kop om een stukje van het artikel te zien.Ruimte voor trigger knopinfo.

Pauze in kamp

In het begin beschikte het I.V.N. / WvK over een eigen busje om de materialen rond te brengen - zoals hier eten en drinken voor een werkpauze. Deze bus was echter erg oud en 'der dagen zat'; en toen de bodem er uit viel, moest er een nieuwe (dat wil zeggen: een ándere) komen. Dat werd de Citroën bus (rond 1974).

De WvK professionaliseerde gaandeweg steeds meer, hetgeen tot uiting kwam in onder andere:

  • een eigen Bulletin (met de populaire rubriek 'Familieberichten')
  • steeds meer eigen beleid met jaarverslagen, jaarplanningen (welke kampen en waar) en begrotingen; er komt een stuurgroep
  • meer interne scholing en kadertraining, bv voor de technieken van het natuurwerk, voor groepsbegeleiding, educatie, EHBO
  • het zorgen voor eigen aanwas door geschikte kampdeelnemers uit te nodigen deel uit te gaan maken van de kampbegeleiding voor het volgend jaar
  • I.V.N. en WvK zorgen ook voor publiciteit - via folders, artikelen in kranten en tijdschriften, en in de media. In 1971 maakte de NOS tv-opnamen van het kamp Staverden. En op 29 juli van dat jaar bezocht Prins Claus het kamp in De Wiedenn - in het diepste geheim, dat weer wel.

Begroting_klein

De WvK beheerde veel materialen. Die moesten regelmatig worden gerepareerd of vernieuwd. Vaak waren de uitgaven hoger dan de inkomsten, en moest in een tekort worden voorzien.

Ga met de muis over de afbeelding.

Voor het werken in hun natuurgebieden betaalden de eigenaren van de terreinen een beheersvergoeding.

"We hoeven vaak ook de inkopen niet voor een minimum te doen. Hierdoor zijn we in de gelegenheid om bijvoorbeeld biologisch eten in te kopen in plaats van naar de discountsupermarkt te gaan(...) De grotere natuurbeschermingsorganisaties hebben ook belang bij ons werk en hebben vaak ook educatie in hun doelstelling. Daarom is er geld beschikbaar. (...) Vanaf de jaren negentig krijgen we niet overal meer beheersvergoedingen. We gaan dan zelf op zoek naar andere soorten werk. Daardoor worden de werkzaamheden gevarieerder en gaan we bijvoorbeeld ook werken op biologische of zorgboerderijen."
Frits de Koning, in 'Van WvK tot Woeste Land', IVN, 2011, pag. 24.

Door de beheersvergoedingen kon de kampprijs laag blijven, ca. f 5,- voor de deelnemers. Toen deze vergoedingen stopen, moest de prijs omhoog, aanvankelijk tot f 20,-, en later nog hoger.

Het I.V.N. zorgde voor een kampsecretaris. Die was de centrale organisator. Hij regelde de centrale administratie (aanmeldingen), de accomodaties, de convocaties en tal van praktische zaken. Hij regelde de werkterreinen in overleg met de terreineigenaren en -beheerders, waarmee het eerste contact werd gelegd. Daarna nam de kampcoördinator (lid van de KampCommissie (KC)) dat over.

Hugo Bunte volgde in 1974 Dirk Brugman op als kampsecretaris. Na twee jaar werd Hugo 'chef de bureau' van het I.V.N. en werd op zijn beurt weer opgevolgd door Heiko Pentenga.

Video: Hugo vertelt over de werkzaamheden van de bureausecretaris.
Interview 2013; 1:15.

Rechts: Kampsecretaris Hugo op een vergadering van de WVK. Houd de muis over de gezichten.

Hugo in WVK-vergadering
Op het tabblad een krantenbericht over het kamp Vledder, 1971.
WvK Begroting 1978
Krantenartikel 1971

 

Vrijwillig Educatief Natuur- En Landschapsbeheer (Venel)

Het vrijwillig educatief natuur- en landschapsbeheer bleek een uitstekend middel voor het verspreiden van het besef van het belang van natuur en milieu.
In deze jaren ontstonden steeds meer natuurwerk-activiteiten op lokaal niveau. Vooral knotacties waren in trek. Vele I.V.N.-afdelingen organiseerden deze acties.

Wilg geknot

Wilgen knotten was (en is!) populair!

Er waren drie 'fronten' waar dit werk plaatshad:
  • de natuurbeschermingskampen, georganiseerd en begeleid door de WvK
  • de werkdagen en werkweekenden binnen de zeven regio's waaruit de WvK bestond (opgericht in de jaren '60 en '70)
  • de werkdagen binnen de I.V.N.-afdelingen.
Werkvormen1 Werkvormen2

Enkele aspecten van het Venelwerk. Ga met de muis over de foto's.

Aamsveen

Kluunplaatsen Aamsveen
Schoonmaken van kluunplaatsen in het Aamsveen (bij Enschede).
Hier werd vroeger het veen geplet en gedroogd.
Zo wordt ook een cultuurmonument hersteld!

Werken in het Aamsveen: heel bijzonder!
Ga met de muis over de foto.

Het werk was zeer uiteenlopend: schonen van heidevelden, verwijderen van berk en lijsterbes van hoogveenkernen, afplaggen, hooien van voedselarme graslanden, knotten van bomen.

Daarnaast was het fenomeen van de kampen ook een waardevol element in de persoonlijke ontwikkeling van de jongeren. Het opdoen van niet alledaagse ervaringen, het samenwerken, het organiseren op korte en lange termijn, en niet te vergeten: het ontwikkelen van sociale netwerken - het heeft een sterk vormende waarde gehad.